రష్యా, శ్రీలంకతో వాణిజ్యాన్ని పరిష్కరించుకోవడానికి ఆర్‌బిఐ రూపాయిలో సెటిల్‌మెంట్‌ను అనుమతిచ్చింది. అందులో భాగంగా రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా(RBI) భారతదేశం మరియు శ్రీలంక మరియు రష్యాతో సహా ఇతర దేశాల మధ్య రూపాయల్లో వాణిజ్య సెటిల్‌మెంట్‌లను అనుమతించింది.
RBI ఒక నోటిఫికేషన్‌లో “భారతదేశం నుండి ఎగుమతులకు ప్రాధాన్యతనిస్తూ గ్లోబల్ వాణిజ్య వృద్ధిని ప్రోత్సహించడానికి మరియు INR(International Normalised Ratio)లో గ్లోబల్ ట్రేడింగ్ కమ్యూనిటీ యొక్క పెరుగుతున్న ఆసక్తికి మద్దతు ఇవ్వడానికి, ఇన్‌వాయిస్, చెల్లింపు మరియు ఎగుమతుల సెటిల్‌మెంట్ కోసం అదనపు ఏర్పాట్లను చేయాలని” పేర్కొంది.అటువంటి లావాదేవీలు చేయడానికి బ్యాంకులు అనుమతి తీసుకోవాలి.
“రెండు వాణిజ్య భాగస్వామ్య దేశాల కరెన్సీల మధ్య మారకం రేటు మార్కెట్-నిర్ణయించబడవచ్చు,” అని RBI పేర్కొంది.
SP జైన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ అండ్ రీసెర్చ్ అసోసియేట్ ప్రొఫెసర్ అనంత్ నారాయణ్ ఇలా అన్నారు: “మొదటి రీడింగ్‌లో, ఈ సర్క్యులర్ రూపాయిలలో స్థిరపడిన రూబుల్-రూపాయి ట్రేడ్‌లను ఎనేబుల్ చేయడానికి ఉద్దేశించినట్లు కనిపిస్తోంది. అవసరమైతే SWIFT (సొసైటీ ఫర్ వరల్డ్‌వైడ్ ఇంటర్‌బ్యాంక్ ఫైనాన్షియల్ టెలికమ్యూనికేషన్స్)కు ప్రత్యామ్నాయ ఆర్థిక సందేశాలను కూడా ఈ భాష ఊహించినట్లుగా ఉంది.”
భారతదేశంలోని బ్యాంకులు వోస్ట్రో ఖాతాలను రూపాయిలలో తెరవడానికి అనుమతించబడతాయి (వోస్ట్రో ఖాతాలు భౌగోళిక ప్రాంతాలలో బ్యాంకుల మధ్య ఏర్పాట్లు). ఏ దేశంతోనైనా వాణిజ్య లావాదేవీలను సెటిల్ చేయడానికి భారతదేశంలోని బ్యాంకులు ట్రేడింగ్‌లో భాగస్వామి-దేశం యొక్క కరస్పాండెంట్ బ్యాంక్ ల ప్రత్యేక రూపాయి ద్వారా వోస్ట్రో ఖాతాలను కూడా తెరవవచ్చని RBI తెలిపింది.
ఈ విధానం ద్వారా వస్తువులు మరియు సేవలను పంపే భారతీయ ఎగుమతిదారులు భాగస్వామ్య దేశం యొక్క కరస్పాండెంట్ బ్యాంక్ యొక్క నియమించబడిన ప్రత్యేక వోస్ట్రో ఖాతాలోని నిల్వల నుండి రూపాయలలో చెల్లించాలని నోటిఫికేషన్ పేర్కొంది.
“ప్రతి కరెన్సీతో పోలిస్తే రూపాయి బలహీనపడలేదు. నిజానికి, ఇది చాలా ప్రధాన దేశాల కరెన్సీలకు వ్యతిరేకంగా బలపడింది. ఇది కరెన్సీ అస్థిరతను అరికట్టడానికి ఉద్దేశించినట్లు కనిపిస్తోంది. సూత్రప్రాయంగా, ఇది మంచి ముందడుగు ఎందుకంటే ఇది దిగుమతిదారులు మరియు ఎగుమతిదారులకు మరింత సౌలభ్యాన్ని ఇస్తుంది, ”అని బార్క్లేస్ మేనేజింగ్ డైరెక్టర్ మరియు చీఫ్ ఇండియా ఎకనామిస్ట్ రాహుల్ బజోరియా అన్నారు.
ఈ మెకానిజం ద్వారా భారతీయ ఎగుమతిదారులు రూపాయిలలో ముందస్తు చెల్లింపులు పొందవచ్చని RBI తెలిపింది.
“ఎగుమతులకు వ్యతిరేకంగా ముందస్తు చెల్లింపు రసీదుని అనుమతించే ముందు, భారతీయ బ్యాంకులు ఈ ఖాతాలలో అందుబాటులో ఉన్న నిధులను ఇప్పటికే అమలు చేయబడిన ఎగుమతి ఆర్డర్‌లు / ఎగుమతి చెల్లింపుల వరుసలో నుండి ఉత్పన్నమయ్యే చెల్లింపు బాధ్యతల కోసం మొదట ఉపయోగించబడుతున్నాయని నిర్ధారించుకోవాలి” అని నోటిఫికేషన్ పేర్కొంది.
బ్యాలెన్స్ వినియోగానికి సంబంధించి, పరస్పర ఒప్పందాల ప్రకారం మూలధన మరియు కరెంట్ ఖాతా లావాదేవీల కోసం దీనిని ఉపయోగించవచ్చని RBI తెలిపింది. ప్రత్యేక Vostro (వోస్ట్రో) ఖాతాలలోని బ్యాలెన్స్‌ని ప్రాజెక్ట్‌లు మరియు పెట్టుబడులకు చెల్లింపులు, ఎగుమతి మరియు దిగుమతి అడ్వాన్స్ ఫ్లో మేనేజ్‌మెంట్ మరియు ప్రభుత్వ సెక్యూరిటీలలో పెట్టుబడి కోసం ఉపయోగించవచ్చని సెంట్రల్ బ్యాంక్ తెలిపింది.
